کاوشی در ذهنیت‌های جدید نوجوانان نسلz

در عصر پیشرفت و توسعه سریع فناوری و دسترسی بی­ سابقه به اطلاعات، شناخت نوجوانان نسل جدید و کشف نوع ذهنیت منحصر به فرد آن­ها، به عنوان یک زمینه جذاب برای کندوکاو مشخص و مطرح شده است. این تفکرهای پویا و جهان­بینی ­های نوین نوجوانان در دنیای جدید و بسیار متفاوت ­تر از دنیای پیشینیان، نشان­گر تکامل نسل جدید است و الگوهای فکری و رفتاری آنان نیز منعکس کننده همین تکامل می­باشد.چشم ­اندازی از عوامل زیربنایی و مهم این تکامل و ذهنیت جدید نوجوانان به طور مختصر در این مقاله بررسی می­شود.

ظهور عصر دیجیتال، شیوه تفکر و نوع پردازش اطلاعات نوجوانان عصر جدید را متحول کرده‌است. نوجوانان نسل z که در عصر ارتباطات مداوم و اطلاعات انبوه و گسترده، متولد شده و رشد یافته­ اند، دارای تسلط بی­نظیری در فناوری هستند که بر فرآیند­های شناختی آن­ها تاثیر گذاشته است. سیستم مغزی نوجوانان برای دریافت و پردازشِ مقادیر زیادی از اطلاعات با سرعتی بی­سابقه سازگار می­شود که این امر منجر به افزایش توانایی ­های چندوظیفه‌­ای آنان و مهارت ­های اکتسابی در جهت­یابی محیط­ های دیجیتالی پیچیده هم­چون کار با انواع پلتفرم ­ها، ربات­ ها و هوش ­های مصنوعی شده است.

دسترسی به اطلاعات سنگ‌بنای تفکر نوجوانان نسل جدید شده است. بر خلاف دوره­ ها و نسل­ های قبلی که دانش آن­ها به کتابخانه­ ها و کتب درسی و معلمان و گاه پدر و مادر محدود می­شد، نوجوانان امروزی می­توانند بدون زحمت و تلاش خاصی، از مخزن وسیع و پرحجمی از دانش و اطلاعات، از طریق اینترنت استفاده کنند.این همگانی سازی اطلاعات و دانش و گستردگی آن به نوجوانان قدرت می­دهد تا اندیشه ­های خود را شکل دهند، هنجارهای تثبیت شده را به چالش بکشند و فعالانه در شکل دادن به جریان­ های اجتماعی مشارکت کنند. دیالکتیک ایجاد شده در بستر فضاهای ارتباطی نوین و به عبارتی فضاهای مجازی، خود عاملی است برای پیشرفت­ های بعدی دنیا و نیز اظهار اندیشه­ ها در قالب­های مختلف با در نظر گرفتن سنجشی بر صحت یا عدم صحت آن­ها!

در زمینه پرورش تفکر انتقادی، عصر دیجیتال محیطی را ایجاد کرده است که در آن نوجوانان در معرض طیف وسیع و متنوعی از دیدگاه ­ها و جهان­بینی‌ها قرار گرفته ­اند. این مواجهه مستلزم پرورش و آموزش مهارت­ های تفکر انتقادی  است، زیرا آن­ها یاد می­گیرند که در انتخاب منابع قابل اعتماد و مستند و نامعتبر و غیر مستند دقت بیشتری داشته باشند و دست به انتخاب­ های صحیح­ تری بزنند. این چابکی ذهنی نوجوانان را برای حرکت در یک مجموعه پیچیده در عصر حاضر مجهز و توانمند می­کند.
پلتفرم­ های رسانه ­های اجتماعی هم به­عنوان بازتاب دهنده و هم به­عنوان کاتالیزور الگوهای تفکر نسل جدید عمل می­کند. نوجوانان یک مرحله مجازی برای بیان خود، تعامل اجتماعی و ساختن هویت­های شخصی جدید ارائه می­دهند. با این حال، ماهیت مدیریت شده رسانه­های اجتماعی می­تواند حس مقایسه اجتماعی اشتباه و چالش ­هایی برای عزت نفس را نیز تقویت و تشدید و یا تضعیف کند. درک پویایی روان­شناختی و جامعه ­شناختی این پلتفرم ­ها در درک تفکر ظریف نوجوانان نسل جدید بسیار مهم است. رسانه‌های اجتماعی بستری را برای ابراز وجود فراهم می­کند، ابراز وجودی که نوجوانان در واقعیت خیلی کم­تر می­توانند اجرا و عملی کنند.

در زمینه کنشگری و آگاهی اجتماعی نوجوانان نسل z، احساس و توانایی بالایی از آگاهی اجتماعی و تمایل به مشارکت معنادار را از خود نشان می­دهند. آن­ها به سرعت به دنبال اهدافی هستند که با ارزش­های آن­ها هم‌صدا و هم‌سو می­شوند و از قدرت کنش جمعی تسهیل‌شده توسط پلتفرم­های مجازی نیز استفاده می­کنند. این نسل منحصر به فرد، خود را نه تنها به عنوان مصرف‌کنندگان اطلاعات، بلکه به عنوان عوامل فعال در تغییرات اجتماعی می­ نگرند که این فرآیند با تمایل آنان به پرداختن به چالش­ های موجود در جهان پر آشوب هدایت می­ شوند.
در نهایت، الگوهای فکری نوجوانان و جهان­بینی نوین نسل z گواهی بر تعامل پویا بین فناوری، اطلاعات و تکامل اجتماعی است. مشخصه جهان­بینی شناختی نوجوانان، سازگاری، تفکر انتقادی و پرسش­گری فلسفی، آگاهی اجتماعی، کنشگری اجتماعی و… است. شناسایی و استفاده از پتانسیل ذهنیت جدید و منحصر به فرد نوجوانان ضروری است. زیرا کلید شکل‌دادن به آینده­ای مترقی و توسعه یافته و فراگیر در دستان این نوجوانان نسل جدید است.